FL Studio: Cyfrowa stacja robocza, która zdefiniowała brzmienie pokoleń

fruity loops 20

FL Studio – od skromnych początków do potęgi produkcji muzycznej

FL Studio, znane wcześniej jako FruityLoops to jedna z czołowych cyfrowych stacji roboczych audio (DAW – Digital Audio Workstation) na globalnym rynku oprogramowania muzycznego. Stworzone przez belgijską firmę Image-Line, FL Studio jest kompleksowym środowiskiem przeznaczonym do tworzenia, komponowania, aranżowania, nagrywania, edytowania, miksowania i masteringu muzyki. Dostępne zarówno dla systemów Microsoft Windows, jak i macOS, oprogramowanie to zyskało miano narzędzia, które pozwala przekształcić pomysły muzyczne w gotowe utwory w niezwykle szybki sposób, co podkreśla jego slogan: „najszybsza droga z Twojego mózgu do głośników”. Opanowanie takiego narzędzia to kluczowy krok dla każdego, kto myśli o profesjonalnej produkcji muzycznej.

Miliony twórców muzycznych na całym świecie, od początkujących entuzjastów po światowej sławy producentów, codziennie wykorzystują FL Studio do realizacji swoich muzycznych wizji. Jego historia jest fascynującą podróżą od prostej aplikacji do tworzenia pętli perkusyjnych, znanej jako FruityLoops, do potężnego, wszechstronnego narzędzia, które zrewolucjonizowało sposób tworzenia muzyki, szczególnie w gatunkach takich jak hip-hop i muzyka elektroniczna. Ta ewolucja odzwierciedla szerszy trend demokratyzacji produkcji muzycznej – proces, w którym tworzenie muzyki stało się dostępne dla znacznie szerszego grona odbiorców, niezależnie od budżetu czy dostępu do profesjonalnego studia. Początkowa prostota FL Studio, jego późniejsza przystępność cenowa oraz unikalna polityka dożywotnich darmowych aktualizacji odegrały kluczową rolę w umożliwieniu tzw. „producentom sypialnianym” (bedroom producers) realizacji ich artystycznych ambicji.

Niniejszy artykuł szczegółowo przeanalizuje fenomen FL Studio, badając jego historię, kluczowe funkcje i narzędzia, dostępne edycje, charakterystykę użytkowników i popularność w różnych gatunkach muzycznych. Przyjrzymy się również jego pozycji na tle konkurencji, wpływowi na przemysł muzyczny oraz dostępnym zasobom edukacyjnym, które wspierają użytkowników na każdym etapie ich muzycznej podróży. Dla tych, którzy chcą zacząć przygodę z produkcją muzyki, zrozumienie możliwości FL Studio może być kluczowe.

Historia FL Studio: Ewolucja cyfrowego fenomenu

Korzenie FL Studio sięgają roku 1994, kiedy to Jean-Marie Cannie i Frank Van Biesen założyli w Belgii firmę Image-Line Software NV. Początkowo firma skupiała się na tworzeniu oprogramowania giełdowego, jednak szybko skierowała swoje zainteresowania w stronę rynku gier wideo, w tym również tytułów dla dorosłych, takich jak „Porntris” czy gry wydawane we współpracy z firmą Private. Przełomowym momentem okazał się konkurs „Da Vinci” organizowany przez IBM, w którym Image-Line wzięło udział, aby zdobyć nagrody w postaci laptopów. Firma wygrała w kategorii multimedialnej, a co ważniejsze, poznała tam Didiera „Gol” Dambrina – młodego programistę, który zwyciężył w całym konkursie.

Dambrin został zatrudniony przez Image-Line i początkowo pracował nad grami. Jednak w 1997 roku, zainspirowany popularnymi wówczas aplikacjami muzycznymi jak Hammerhead czy Rebirth 338, stworzył prosty sekwencer perkusyjny oparty wyłącznie na MIDI. Program ten, nazwany FruityLoops 1.0 (oryginalna nazwa brzmiała właśnie fruity loops), został udostępniony jako wersja demonstracyjna w grudniu 1997 roku (choć niektóre źródła wskazują na bardziej publiczne wydanie wersji 1.2.7 w marcu 1998). Ku zaskoczeniu twórców, program zyskał ogromną popularność, a liczba pobrań szybko przerosła możliwości serwerów firmy.

W 2003 roku Image-Line podjęło strategiczną decyzję o zmianie nazwy z FruityLoops na FL Studio. Było ku temu kilka powodów. Po pierwsze, firma Kellogg’s zakwestionowała prawa do znaku towarowego „FruityLoops” w Stanach Zjednoczonych, powołując się na swoje wcześniejsze działania w branży oprogramowania (dołączanie płyt CD do płatków śniadaniowych). Image-Line, mimo posiadania znaku towarowego w Europie, chciało uniknąć kosztownej i długotrwałej batalii sądowej. Po drugie, słowo „Fruity” miało w języku angielskim pewne konotacje, które firma uznała za niekorzystne marketingowo. Po trzecie, człon „Loops” sugerował, że program służy jedynie do składania muzyki z gotowych pętli, co było sprzeczne z kierunkiem rozwoju aplikacji i negatywnie wpływało na jej postrzeganie przez profesjonalnych muzyków. Wreszcie, nazwa „FruityLoops” (lub jej potoczne warianty jak fruity loops studio) często nie była traktowana poważnie, co utrudniało rozmowy biznesowe, na przykład z producentami sprzętu. Zmiana nazwy na FL Studio pozwoliła programowi zyskać na powadze i lepiej odzwierciedlała jego rosnące możliwości. Ten rebranding był kluczowym elementem zmiany percepcji – z postrzeganego przez niektórych jako „zabawka” do uznawanego narzędzia profesjonalnego, co zbiegło się w czasie z dynamicznym rozwojem funkcjonalności programu.

Ewolucja FL Studio była dynamiczna. Program szybko przekształcił się z prostego sekwencera MIDI w pełnoprawną cyfrową stację roboczą audio, zdolną do nagrywania i edycji dźwięku. Wersja 5.0, wydana około 2004 roku, wprowadziła zaawansowane algorytmy time-stretchingu dzięki integracji z technologią Elastique firmy zplane.development. Kolejne wersje przynosiły nowe, kluczowe wtyczki, takie jak syntezator Harmor (późny 2011) , oraz znaczące ulepszenia interfejsu, jak wprowadzenie grafiki wektorowej w FL Studio 12 (czasem błędnie wyszukiwanej jako fruity loop 12 ze względu na starą nazwę) czy udoskonalenia słynnego Piano Roll. Ważnym krokiem było wydanie natywnej wersji dla systemu macOS wraz z FL Studio 20 w maju 2018 roku, co otworzyło program na nową grupę użytkowników. Wersje takie jak FL Studio 21 przyniosły dalsze usprawnienia, w tym ulepszone motywy i funkcje jak Scale Snapping. Niedawno firma przeszła na system wersjonowania oparty na roku wydania (np. FL Studio 2024, 2025) i wprowadziła innowacje takie jak separacja ścieżek oparta na sztucznej inteligencji (AI Stem Separation), integracja z usługą chmurową FL Cloud oraz możliwość personalizacji wyglądu interfejsu za pomocą motywów. Nawet logo programu przeszło ewolucję – początkowy koncept oparty na truskawce przekształcił się w bardziej abstrakcyjny kształt owocu, przypominający połączenie mango, truskawki lub persymony.

Jednym z najbardziej charakterystycznych i cenionych aspektów FL Studio jest polityka Dożywotnich Darmowych Aktualizacji (Lifetime Free Updates – LFU). Oznacza to, że użytkownik, który raz zakupił licencję na dowolną edycję programu, otrzymuje wszystkie przyszłe aktualizacje za darmo, na zawsze. Jest to fundamentalny element filozofii Image-Line, który buduje niezwykłą lojalność klientów i stanowi wyraźny kontrast wobec modeli subskrypcyjnych lub płatnych aktualizacji stosowanych przez wielu konkurentów. Dzięki LFU, osoba, która kupiła FruityLoops 1 w 1998 roku, mogła bez dodatkowych opłat zaktualizować swoje oprogramowanie do najnowszej wersji FL Studio ponad dwie dekady później. Ta polityka jest nie tylko korzystna finansowo dla użytkowników, ale także świadczy o długoterminowym zaangażowaniu firmy w rozwój produktu i wsparcie swojej społeczności.

Podstawowe funkcje i narzędzia: Serce kreatywności w FL Studio

fruity loops studio 2024
Mikser w FL STUDIO 2024

FL Studio wyróżnia się unikalnym, graficznym interfejsem użytkownika opartym na wzorcach (patterns), który składa się z kilku kluczowych okien: Channel Rack (Rack Kanałów), Piano Roll (Rolka Pianina), Playlist (Playlista) i Mixer (Mikser). Interfejs ten jest znany ze swojej elastyczności i możliwości dostosowania do indywidualnych potrzeb użytkownika. Użytkownicy mogą zmieniać rozmiar i układ okien, a nawet stosować niestandardowe motywy kolorystyczne tworzone przez społeczność. Dodatkowo, program oferuje wsparcie dla wielu języków, w tym hiszpańskiego, angielskiego, niemieckiego, francuskiego i chińskiego, co ułatwia pracę twórcom z różnych części świata. Kluczowymi elementami nawigacyjnymi są również Toolbar (Pasek Narzędzi) na górze ekranu oraz Browser (Przeglądarka) po lewej stronie, zapewniająca dostęp do sampli, presetów i wtyczek.

Channel Rack (dawniej Step Sequencer): To serce procesu tworzenia rytmów i sekwencji w FL Studio. Jest to unikalne narzędzie, które pozwala na szybkie i intuicyjne programowanie patternów, zwłaszcza perkusyjnych, poprzez klikanie na „kroki” (steps) w siatce odpowiadające poszczególnym dźwiękom lub instrumentom. Jego wizualny charakter sprawia, że jest niezwykle łatwy do opanowania, nawet dla początkujących.

Piano Roll: Uważany przez wielu za najlepszy na rynku , Piano Roll w FL Studio to potężne narzędzie do tworzenia i edycji melodii, harmonii oraz złożonych sekwencji MIDI. Oferuje siatkę, na której użytkownicy mogą precyzyjnie rysować, przesuwać i modyfikować nuty, kontrolując ich wysokość, długość, głośność (velocity) i inne parametry. Zaawansowane funkcje, takie jak przyciąganie do skali (Scale Snapping) , „nuty-duchy” (Ghost Notes) pokazujące nuty z innych patternów, oraz wbudowane narzędzia jak arpeggiator, strum (symulacja uderzenia w struny gitary) czy flam (szybkie podwójne uderzenie), czynią go niezwykle wszechstronnym narzędziem kompozytorskim. Ta wyjątkowa funkcjonalność Piano Roll jest często wymieniana jako kluczowy powód wyboru FL Studio przez producentów skupiających się na pracy z MIDI.

Playlist: Playlista pełni rolę osi czasu projektu, na której aranżuje się wszystkie elementy utworu: patterny stworzone w Channel Rack, klipy audio oraz klipy automatyzacji. Umożliwia swobodne przeciąganie i upuszczanie elementów, tworzenie struktury piosenki oraz bezpośrednie umieszczanie sampli audio bez konieczności ładowania ich do samplera. Warto zauważyć, że podstawowa edycja Fruity ma ograniczone możliwości w zakresie korzystania z klipów audio w Playliście. Aranżacje muzyczne to kluczowy element produkcji, a Playlista w FL Studio daje do tego potężne możliwości.

Mixer: Mikser to centrum kontroli nad brzmieniem projektu. Pozwala na regulację poziomów głośności, panoramy (rozłożenia w stereo), wysyłanie sygnału na efekty oraz stosowanie wtyczek (insert effects) dla każdej ścieżki. Mikser w FL Studio jest bardzo elastyczny, obsługuje dużą liczbę ścieżek (nawet do 500 ścieżek insertowych w nowszych wersjach) i oferuje zaawansowane możliwości routingu sygnału. Każda ścieżka miksera posiada własne regulatory EQ, sloty na efekty, kontrolę panoramy, a także dodatkowe opcje, takie jak przełącznik polaryzacji czy kontrola szerokości stereo. Profesjonalny mix i mastering online to kolejny etap, w którym narzędzia FL Studio mogą okazać się nieocenione. Szczególnie ważny jest mix wokalu, a FL Studio oferuje narzędzia, które mogą w tym pomóc, choć niektórzy preferują inne DAW do tego zadania.

Te cztery główne komponenty – Channel Rack, Piano Roll, Playlist i Mixer – są ze sobą ściśle powiązane i definiują unikalny, oparty na patternach workflow FL Studio. Ten sposób pracy sprawia, że program jest wyjątkowo szybki i efektywny w zadaniach takich jak tworzenie bitów i sekwencjonowanie, co odróżnia go od bardziej tradycyjnych, liniowych stacji roboczych i tłumaczy jego popularność w gatunkach muzycznych opartych na pętlach i sekwencjach.

Kluczowe dołączone wtyczki (instrumenty i efekty): FL Studio jest dostarczane z bogatym zestawem wbudowanych wtyczek, których liczba i dostępność zależą od zakupionej edycji. Do najważniejszych należą:

Syntezatory:

  • FLEX: Darmowy, wszechstronny syntezator oparty na presetach, wykorzystujący różne silniki syntezy.
  • Sytrus: Potężny syntezator hybrydowy (FM, RM, Subtraktywna, Addytywna).
  • Harmor: Zaawansowany syntezator addytywny/subtraktywny z możliwością resyntezy obrazów.
  • Harmless: Uproszczony syntezator addytywny.
  • Sakura: Syntezator modelujący brzmienia instrumentów strunowych szarpanych.
  • Morphine: Syntezator addytywny.
  • Ogun: Syntezator specjalizujący się w tworzeniu metalicznych brzmień.
  • Poizone: Klasyczny syntezator subtraktywny.
  • Sawer: Syntezator modelujący brzmienia vintage.
  • Toxic Biohazard: Syntezator hybrydowy.
  • Transistor Bass: Syntezator do tworzenia brzmień typu „acid”.
  • Kepler: Emulacja syntezatora Roland JUNO-6.
  • Drumaxx: Syntezator perkusyjny oparty na modelowaniu fizycznym.

    Efekty:
  • Gross Beat: Efekt do manipulacji czasem i głośnością w czasie rzeczywistym, idealny do tworzenia efektów glitch, stutter, scratch.
  • Maximus: Wielopasmowy maximizer, kompresor i limiter.
  • Parametric EQ 2: Wszechstronny korektor parametryczny.
  • LuxeVerb: Zaawansowany pogłos algorytmiczny.
  • Edison: Edytor i rejestrator audio.
  • Newtone: Edytor do korekcji wysokości dźwięku i manipulacji czasem.
  • Pitcher: Efekt do korekcji i harmonizacji wysokości dźwięku w czasie rzeczywistym.
  • Vocodex: Zaawansowany vocoder.
  • Hardcore: Zestaw efektów i symulacji wzmacniaczy gitarowych.
  • Vintage Chorus/Phaser: Emulacje klasycznych efektów modulacyjnych.
  • Hyper Chorus: Nowoczesny efekt chorus.
  • Fruity Limiter: Popularny limiter.
  • Standardowe efekty jak Delay, Reverb, Kompresor itp.

Inne kluczowe możliwości: FL Studio oferuje również inne zaawansowane funkcje, takie jak wspomniana AI Stem Separation do izolowania wokali, perkusji, basu i instrumentów z gotowych plików audio. Program umożliwia nagrywanie wielośladowe audio (liczba ścieżek zależy od edycji, do 125 wg) , zaawansowany time stretching i pitch scaling, wsparcie dla zewnętrznych wtyczek w formatach VST, VST2, VST3, AU oraz CLAP, w tym popularnych syntezatorów jak Serum czy Omnisphere, obsługę protokołu ReWire, tryb Performance Mode do występów na żywo oraz integrację z usługą FL Cloud, która daje dostęp do biblioteki sampli, masteringu opartego na AI oraz narzędzi dystrybucji muzyki.

fruity loops studio
Interfejs FL STUDIO 2024

Edycje FL Studio: Wybierz wersję dla siebie

Image-Line oferuje FL Studio w czterech głównych edycjach, różniących się zakresem funkcji, liczbą dołączonych wtyczek i ceną, aby dopasować się do potrzeb i budżetu różnych użytkowników.1 Kluczową cechą wspólną dla wszystkich płatnych edycji jest wspomniana już polityka Dożywotnich Darmowych Aktualizacji (LFU) – kupując raz, użytkownik otrzymuje wszystkie przyszłe wersje programu bez dodatkowych kosztów. Dostępna jest również darmowa wersja próbna (Trial), która pozwala przetestować wszystkie funkcje i wtyczki, ale posiada ograniczenia, takie jak brak możliwości ponownego otwierania zapisanych projektów po zakończeniu okresu próbnego (lub po zamknięciu programu w starszych wersjach demo) oraz okresowe wyciszanie niektórych wtyczek. Zrozumienie, ile kosztuje FL Studio i co oferuje każda edycja, jest kluczowe przy wyborze.

Oto zestawienie poszczególnych edycji:

  • Fruity Edition ($99): Najbardziej podstawowa i najtańsza edycja, skierowana głównie do początkujących i osób skupiających się na tworzeniu bitów i kompozycji MIDI. Umożliwia korzystanie z Channel Rack, Piano Roll i Playlity do aranżacji patternów. Główne ograniczenia to brak możliwości nagrywania dźwięku z zewnętrznych źródeł (mikrofon, instrumenty), brak obsługi klipów audio w Playliście (można używać tylko klipów patternowych), brak funkcji AI Stem Separation oraz ograniczona liczba dołączonych wtyczek (około 84 instrumenty i efekty). FL Studio cena tej edycji to $99.9
  • Producer Edition ($179): Najpopularniejsza edycja, często uważana za najlepszy punkt startowy dla poważnej produkcji muzycznej. Zawiera wszystko, co Fruity Edition, ale znosi jej kluczowe ograniczenia. Dodaje pełne możliwości nagrywania audio, obsługę nielimitowanej liczby klipów audio w Playliście, funkcję AI Stem Separation, zaawansowany edytor audio Edison oraz większą liczbę wtyczek (około 94 instrumenty i efekty, w tym m.in. syntezator Kepler, efekty Hyper Chorus i Spreader, oraz Soundfont Player). Idealna dla producentów, którzy potrzebują nagrywać wokal lub instrumenty, samplować i w pełni aranżować utwory. Jeśli planujesz nagrania wokalu, ta edycja jest minimum. FL Studio cena tej edycji to $179.
  • Signature Bundle ($269): Rozszerza możliwości Producer Edition o dodatkowe, często bardzo kreatywne wtyczki. Obejmuje m.in. słynny efekt Gross Beat, edytor wysokości dźwięku Newtone, zestaw efektów gitarowych Hardcore, klasyczne efekty Vintage Chorus i Vintage Phaser, wzmacniacz niskich tonów Low Lifter, korektor wysokości dźwięku Pitcher oraz pełną wersję samplera DirectWave. Łącznie zawiera około 103 instrumenty, efekty i edytory. Skierowana do producentów poszukujących szerszej palety narzędzi do kreowania brzmienia i zaawansowanej edycji. FL Studio cena tej edycji to $269.
  • All Plugins Edition ($449): Najbardziej kompletna i najdroższa edycja, zawierająca wszystko z Signature Bundle oraz całą kolekcję wtyczek stworzonych przez Image-Line. Daje to dostęp do flagowych syntezatorów, takich jak Harmor, Sytrus, Morphine, Sakura, Ogun, Sawer, Toxic Biohazard, Drumaxx, oraz zaawansowanych efektów jak LuxeVerb, Pitch Shifter czy Transient Processor. Łączna liczba wtyczek przekracza 111. Jest to opcja dla profesjonalistów, sound designerów i użytkowników, którzy chcą mieć nieograniczony dostęp do pełnego arsenału narzędzi Image-Line bez konieczności dokupowania ich osobno. FL Studio cena tej edycji to $449.

Poniższa tabela przedstawia kluczowe różnice między edycjami:

Tabela: Porównanie edycji FL Studio

CechaFruity EditionProducer EditionSignature BundleAll Plugins Edition
Cena (USD) (ile kosztuje fl studio)$99 6$179 6$269 6$449 6
Przybliżona Liczba Wtyczek~84 6~94 6~103 6111+ 6
Nagrywanie AudioNie 6Tak 6Tak 6Tak 6
Klipy Audio w PlayliścieOgraniczone (8) 6Tak (Nielimit.) 6Tak (Nielimit.) 6Tak (Nielimit.) 6
Separacja Ścieżek AI (Stem Separation)Nie 6Tak 6Tak 6Tak 6
Edytor Audio (Edison)Nie 6Tak 6Tak 6Tak 6
Edytor Wysokości Dźwięku (Newtone)Nie 6Nie 6Tak 6Tak 6
Gross BeatNie 6Nie 6Tak 6Tak 6
DirectWave Full (Sampler)Nie 6Nie 6Tak 6Tak 6
Dostęp do Wszystkich Wtyczek ILNie 6Nie 6Nie 6Tak 6
Dożywotnie Darmowe Aktualizacje (LFU)TakTakTakTak

Uwaga: Liczba wtyczek jest przybliżona i może ulec zmianie w przyszłych aktualizacjach. Ceny aktualne na podstawie dostępnych danych, mogą ulec zmianie.

Warto również zaznaczyć, że Image-Line umożliwia użytkownikom aktualizację (upgrade) z niższej edycji do wyższej, płacąc jedynie różnicę w cenie.

Struktura edycji FL Studio jest przykładem klasycznej strategii marketingowej oprogramowania. Edycja Fruity działa jako przystępny cenowo punkt wejścia, przyciągając początkujących. Producer Edition jest pozycjonowana jako optymalny wybór dla większości użytkowników, oferując kluczowe funkcje produkcyjne w rozsądnej cenie, co potwierdza jej status „najpopularniejszej”. Wyższe edycje, Signature i All Plugins, skierowane są do bardziej zaawansowanych użytkowników i profesjonalistów, oferując specjalistyczne narzędzia i zachęcając do dalszej inwestycji w ekosystem Image-Line. Polityka LFU dodatkowo wzmacnia atrakcyjność nawet droższych edycji, ponieważ eliminuje przyszłe koszty aktualizacji, co stanowi znaczącą przewagę w porównaniu do modeli subskrypcyjnych lub płatnych upgrade’ów u konkurencji.

Kto używa FL Studio i w jakich gatunkach?

FL Studio cieszy się szerokim gronem użytkowników, obejmującym zarówno początkujących producentów, jak i doświadczonych profesjonalistów.2 Dla nowicjuszy atrakcyjna jest intuicyjność interfejsu, zwłaszcza łatwość obsługi Channel Rack i Piano Roll, co pozwala szybko zacząć tworzyć muzykę.5 Profesjonaliści cenią natomiast szybkość pracy, potężne narzędzia (szczególnie Piano Roll), bogatą bibliotekę wtyczek oraz elastyczność, która pozwala na realizację złożonych projektów.11

Program jest szczególnie dominujący w gatunkach Hip-Hop/Trap oraz szeroko pojętej muzyce elektronicznej (EDM), w tym podgatunkach takich jak House, Techno, Trance czy Dubstep. Ta popularność nie jest przypadkowa. Unikalny workflow FL Studio, oparty na szybkim tworzeniu patternów w Channel Rack i zaawansowanej edycji MIDI w Piano Roll, idealnie wpisuje się w techniki produkcyjne charakterystyczne dla tych gatunków, które często bazują na pętlach, sekwencjach perkusyjnych i rozbudowanych partiach syntezatorowych.5 Efektywność programu w tych zastosowaniach jest kluczowym czynnikiem jego sukcesu w tych niszach. Jeśli szukasz gotowych podkładów muzycznych na zamówienie, wiele z nich powstaje właśnie w FL Studio.

Należy jednak podkreślić, że FL Studio jest narzędziem wszechstronnym, zdolnym do produkcji muzyki w praktycznie każdym gatunku.5 Użytkownicy tworzą w nim również Pop , R&B , muzykę filmową 28, Rock 6, a nawet muzykę klasyczną.6 Wiele podkładów muzycznych pop dostępnych na rynku zostało stworzonych przy użyciu tego DAW.

O profesjonalnym statusie FL Studio najlepiej świadczy długa lista znanych artystów i producentów, którzy wykorzystują go w swojej pracy. Wśród nich znajdują się czołowe postacie sceny Hip-Hop/Trap, takie jak:

  • Metro Boomin
  • Hit-Boy
  • Boi-1da
  • WondaGurl
  • Southside
  • Murda Beatz
  • 9th Wonder
  • Tay Keith
  • Mike Will Made-It
  • Sonny Digital
  • Tyler, The Creator
  • Lex Luger
  • Cardo 2
  • TM88
  • Pi’erre Bourne 2
  • Jahlil Beats
  • Young Chop
  • Zaytoven
  • Cardiak
  • PLUSS
  • 6IX 5
  • 30 Roc

A także ikony sceny EDM:

  • Martin Garrix
  • Avicii
  • Porter Robinson
  • Madeon
  • Afrojack
  • Alan Walker
  • Deadmau5
  • Oliver Heldens
  • Skrillex
  • Seven Lions
  • Mick Gordon (kompozytor muzyki do gier Doom, Wolfenstein)

Tak imponująca lista użytkowników, obejmująca zdobywców nagród Grammy i twórców światowych hitów, definitywnie obala wszelkie przestarzałe mity o tym, że FL Studio jest narzędziem mniej profesjonalnym niż inne wiodące programy DAW.2 Jego zdolność do tworzenia muzyki na najwyższym światowym poziomie jest bezsporna.43

FL Studio na tle konkurencji: Mocne strony i ograniczenia

Analizując pozycję FL Studio na rynku DAW, należy wziąć pod uwagę zarówno jego unikalne zalety, jak i potencjalne słabości w porównaniu do głównych konkurentów, takich jak Ableton Live, Logic Pro X czy Pro Tools.17

Kluczowe mocne strony FL Studio:

  • Workflow: Niezrównana szybkość i intuicyjność pracy w oparciu o patterny, szczególnie ceniona przy tworzeniu bitów, sekwencjonowaniu i aranżacji w gatunkach elektronicznych i hip-hopowych.5
  • Piano Roll: Powszechnie uznawany za jeden z najlepszych, jeśli nie najlepszy, edytorów MIDI na rynku, oferujący ogromną moc i łatwość obsługi.12
  • Channel Rack (Step Sequencer): Unikalne i bardzo efektywne narzędzie do szybkiego tworzenia patternów rytmicznych i melodycznych.5
  • Wtyczki: Bogata biblioteka wysokiej jakości natywnych instrumentów i efektów, zwłaszcza w wyższych edycjach, pokrywająca szerokie spektrum potrzeb produkcyjnych.6 Doskonałe wsparcie dla wtyczek firm trzecich (VST, AU, CLAP), w tym popularnych jak Serum czy Omnisphere.2
  • Wartość (Value for Money): Wyjątkowo korzystny stosunek jakości do ceny (fl studio cena), głównie dzięki konkurencyjnym cenom edycji i unikalnej polityce Dożywotnich Darmowych Aktualizacji (LFU), która eliminuje przyszłe koszty.
  • Społeczność i Zasoby: Ogromna, aktywna społeczność użytkowników online, niezliczone tutoriale, fora dyskusyjne i łatwo dostępne wsparcie techniczne.1
  • Customizacja: Duże możliwości dostosowania interfejsu użytkownika do własnych preferencji.5

Potencjalne ograniczenia/słabości FL Studio:

  • Nagrywanie/Edycja Audio: Dla niektórych użytkowników, zwłaszcza tych pracujących z dużą ilością liniowych nagrań audio (np. zespoły na żywo, wokaliści), workflow związany z nagrywaniem i edycją audio, w tym mix wokalu, może wydawać się mniej płynny lub intuicyjny w porównaniu do DAW specjalizujących się w tym obszarze, jak Pro Tools czy Logic Pro X.37 Wskazywano na brak dedykowanych narzędzi do kompilacji ścieżek (comping).11
  • Występy na Żywo: Mimo posiadania trybu Performance Mode , FL Studio jest generalnie uważane za mniej przystosowane i intuicyjne do występów na żywo niż Ableton Live, którego Session View jest standardem w tej dziedzinie.38
  • Krzywa Uczenia: Choć podstawy tworzenia bitów są łatwe do opanowania, bogactwo funkcji i elastyczny (przez niektórych postrzegany jako nieco „zagracony” 29) interfejs mogą stanowić wyzwanie przy próbie dogłębnego opanowania zaawansowanych możliwości programu.33 Niektóre zadania mogą wymagać więcej kliknięć niż w innych DAW.33
  • Historyczne Postrzeganie: W niektórych kręgach wciąż może pokutować (choć w dużej mierze nieaktualne) przekonanie o niższym statusie profesjonalnym FL Studio w porównaniu do Pro Tools czy Logic, co jest echem jego początków jako FruityLoops.21
  • Optymalizacja na macOS: Chociaż program jest w pełni wspierany na macOS (od FL Studio 20 3), niektórzy użytkownicy zgłaszają, że może działać mniej płynnie lub być gorzej zoptymalizowany na tej platformie w porównaniu do aplikacji natywnych dla macOS, takich jak Logic Pro X.52

Porównania z głównymi konkurentami:

  • FL Studio vs. Ableton Live: FL Studio często wygrywa w dziedzinie tworzenia bitów i sekwencjonowania (dzięki Piano Roll i Channel Rack), oferuje większą bibliotekę natywnych wtyczek i bezkonkurencyjną politykę LFU.38 Ableton Live jest preferowany do występów na żywo (Session View), manipulacji i warpingu audio, a jego workflow przez niektórych uważany jest za bardziej uporządkowany i efektywny po opanowaniu (choć krzywa uczenia może być początkowo bardziej stroma).38
  • FL Studio vs. Logic Pro X: FL Studio działa na Windows i Mac, ma LFU, jest silniejszy w patternowym workflow dla muzyki elektronicznej/hip-hopu i posiada lepszy Piano Roll.50 Logic Pro X jest dostępny tylko na Mac, słynie z doskonałej jakości i wartości dołączonych wtyczek i brzmień, oferuje mocny, liniowy workflow do nagrywania i edycji audio (w tym mix wokalu), głęboką integrację z ekosystemem Apple i jest często wybierany do tradycyjnych nagrań, pracy z wokalem czy tworzenia muzyki filmowej.50
  • FL Studio vs. Pro Tools: FL Studio jest generalnie postrzegane jako bardziej intuicyjne do kreatywnej kompozycji i tworzenia bitów, oferując lepszą wartość cenową.17 Pro Tools jest uznawany za standard branżowy w profesjonalnych studiach nagraniowych, szczególnie w zakresie edycji audio, miksu i postprodukcji, ale często wiąże się z bardziej stromą krzywą uczenia i wyższymi kosztami (model subskrypcyjny).21

Analiza porównawcza wyraźnie pokazuje, że wybór DAW to kwestia dopasowania narzędzia do indywidualnych potrzeb, preferowanego stylu pracy, gatunku muzycznego i używanej platformy, a nie poszukiwania jednego, uniwersalnie „najlepszego” programu.11 Każdy z wiodących DAW ma swoje mocne i słabe strony.11 FL Studio wyróżnia się w obszarach, gdzie inne programy mogą być słabsze, i odwrotnie.

W tych porównaniach polityka Lifetime Free Updates FL Studio jawi się jako znaczący czynnik wyróżniający, zwłaszcza na tle modeli subskrypcyjnych (jak Pro Tools) czy płatnych aktualizacji głównych wersji (jak potencjalnie Logic czy Ableton), które są powszechne w branży.17 Stanowi to nie tylko istotną przewagę finansową dla użytkowników FL Studio w długoterminowej perspektywie, ale także odzwierciedla odmienną filozofię firmy, co może wpływać na decyzje zakupowe nawet przy porównywalnych funkcjonalnościach.

Wpływ na przemysł muzyczny i znane utwory

Wpływ FL Studio na współczesny przemysł muzyczny jest niezaprzeczalny i wielowymiarowy.71 Przede wszystkim, odegrało ono kluczową rolę w demokratyzacji produkcji muzycznej.16 Dzięki swojej początkowej prostocie, intuicyjnemu workflow, a później konkurencyjnej cenie i polityce LFU, FL Studio znacząco obniżyło próg wejścia dla aspirujących twórców.16 Umożliwiło tysiącom niezależnych artystów i „producentów sypialnianych” tworzenie muzyki o profesjonalnej jakości bez konieczności inwestowania w drogi sprzęt studyjny czy wynajmowania czasu w studiach nagraniowych.50

FL Studio wywarło szczególnie głęboki wpływ na brzmienie i ewolucję gatunków Hip-Hop i EDM. Wiele charakterystycznych technik produkcyjnych, brzmień (np. specyficzne patterny hi-hatów w trapie, mocne 808) i stylów aranżacji w tych gatunkach zostało opracowanych lub spopularyzowanych właśnie przy użyciu tego oprogramowania. Jego workflow idealnie pasował do potrzeb producentów tych gatunków, co przyczyniło się do jego masowej adopcji i ukształtowania brzmienia całych nurtów muzycznych.

Co istotne, FL Studio udowodniło, że jest nie tylko narzędziem do eksperymentów czy tworzenia dla początkujących, ale pełnoprawną platformą do produkcji światowych hitów.5 Liczne utwory stworzone przy użyciu FL Studio zdobyły szczyty list przebojów i status multi-platynowych singli.71

Oto niektóre ze znanych utworów, przy produkcji których (przynajmniej częściowo) wykorzystano FL Studio:

  • Avicii – „Levels”
  • Martin Garrix – „Animals”
  • Future – „Mask Off” (prod. Metro Boomin) 29
  • Post Malone – „Congratulations” ft. Quavo (prod. Metro Boomin, Frank Dukes, Bell)
  • Jay-Z & Kanye West – „N****s in Paris” (prod. Hit-Boy, Kanye West, Mike Dean, Anthony Kilhoffer)
  • Travis Scott – „SICKO MODE” ft. Drake (prod. Hit-Boy, Oz, Tay Keith, Cubeatz, Rogét Chahayed)
  • Drake – „God’s Plan” (prod. Cardo, Yung Exclusive, Boi-1da, Noah „40” Shebib)
  • Kendrick Lamar – „HUMBLE.” (prod. PLUSS, Mike Will Made-It)
  • Beyoncé – „Formation” (prod. PLUSS, Mike Will Made-It)
  • Bobby Shmurda – „Hot N****” (prod. Jahlil Beats)
  • Soulja Boy – „Crank That (Soulja Boy)”
  • Travis Scott – „Antidote” (prod. WondaGurl, Eestbound)
  • Alan Walker – „Faded”
  • Saint Jhn – „Roses (Imanbek Remix)”
  • Juice WRLD – „Lucid Dreams” (prod. Nick Mira)
  • Drake – „Started From The Bottom” (prod. Mike Zombie, Noah „40” Shebib, dodatkowa prod. Cardiak)
  • Afrojack ft. Eva Simons – „Take Over Control”
  • Porter Robinson & Madeon – „Shelter”
  • Rae Sremmurd – „Black Beatles” ft. Gucci Mane (prod. Mike Will Made-It)
  • Tyga – „Rack City” (prod. Mustard, Mike Free)

Ten dorobek pokazuje, że wpływ FL Studio wykracza poza czysto techniczne aspekty produkcji muzycznej. Oprogramowanie to stało się integralną częścią kultury muzycznej, kształtując brzmienie dominujących gatunków i dostarczając narzędzi artystom, którzy zdefiniowali muzykę ostatnich dekad.5

Nauka FL Studio: Dostępne zasoby i społeczność

Jednym z czynników przyczyniających się do popularności FL Studio jest bogactwo dostępnych zasobów edukacyjnych oraz duża i aktywna społeczność użytkowników, co tworzy sprzyjające środowisko do nauki i rozwoju umiejętności.1

Oficjalne zasoby Image-Line:

  • Strona internetowa Image-Line: Centralne miejsce, gdzie można znaleźć informacje o produkcie, pobrać wersję próbną lub pełną, przeczytać nowości i uzyskać dostęp do innych zasobów.
  • Podręcznik online (FL Studio Online Manual): Niezwykle obszerny i szczegółowy podręcznik użytkownika, który dogłębnie opisuje praktycznie każdą funkcję i wtyczkę programu. Jest łatwo przeszukiwalny i stanowi podstawowe źródło wiedzy.
  • Oficjalne tutoriale wideo: Image-Line publikuje na swojej stronie internetowej oraz kanale YouTube liczne tutoriale wideo, skierowane zarówno do początkujących (np. seria „Getting Started”), jak i zaawansowanych użytkowników (np. seria „FL Studio Guru”).
  • Baza wiedzy (Knowledge Base) / FAQ: Przeszukiwalna baza danych zawierająca odpowiedzi na często zadawane pytania i rozwiązania typowych problemów technicznych oraz związanych z rejestracją.8
  • Oficjalne wsparcie techniczne: Możliwość kontaktu z zespołem wsparcia technicznego poprzez stronę internetową (system ticketów), szczególnie w sprawach dotyczących rejestracji, zakupu czy poważniejszych problemów technicznych.2

Społeczność i zasoby zewnętrzne:

  • Oficjalne fora Image-Line (Looptalk itp.): Jedno z najaktywniejszych forów internetowych poświęconych oprogramowaniu muzycznemu.1 Użytkownicy mogą tam dyskutować o technikach produkcji, rozwiązywać problemy, dzielić się swoimi projektami (.flp exchange), motywami graficznymi, skryptami, uzyskiwać opinie na temat swojej muzyki (Song Exchange) czy zgłaszać sugestie dotyczące rozwoju programu (To Do).1 Istnieją dedykowane subfora dla różnych aspektów programu, w tym testowania wersji beta, FL Studio Mobile czy skryptowania.1
  • Reddit (r/FL_Studio): Bardzo duża i aktywna społeczność na platformie Reddit, gdzie użytkownicy dzielą się wiedzą, zadają pytania, prezentują swoją twórczość i dyskutują na tematy związane z FL Studio.
  • YouTube: Ogromna liczba nieoficjalnych tutoriali tworzonych przez użytkowników FL Studio z całego świata.12 Można tam znaleźć poradniki na każdy temat – od podstaw obsługi, przez specyficzne techniki produkcyjne w różnych gatunkach, po zaawansowany sound design.71 Popularni twórcy, tacy jak „In The Mix” 8 czy SeamlessR , zgromadzili liczne grono odbiorców.71
  • Kursy Online: Dostępne są również płatne, strukturyzowane kursy online na platformach edukacyjnych (np. Udemy, Skillshare), które oferują kompleksowe podejście do nauki FL Studio.
  • Blogi Muzyczne: Strony takie jak blog muzyczny Fabryki Hitów oferują dodatkowe porady i inspiracje dla twórców.37

Ta kombinacja oficjalnej dokumentacji, tutoriali wideo (oficjalnych i nieoficjalnych) oraz niezwykle aktywnej społeczności online tworzy bogaty ekosystem edukacyjny. Dzięki temu użytkownicy na każdym poziomie zaawansowania mogą znaleźć potrzebne informacje, uzyskać pomoc i rozwijać swoje umiejętności w pracy z FL Studio.

Podsumowanie: Dlaczego FL Studio pozostaje kluczowym graczem

FL Studio to znacznie więcej niż tylko oprogramowanie – to fenomen, który na przestrzeni ponad dwóch dekad wyewoluował z prostego narzędzia do tworzenia bitów w jedną z najpotężniejszych i najbardziej wpływowych cyfrowych stacji roboczych audio na świecie.71 Jego sukces opiera się na unikalnym połączeniu kilku kluczowych czynników.

Przede wszystkim, charakterystyczny, szybki i intuicyjny workflow, oparty na synergii Channel Rack, Playlisty i niezrównanego Piano Roll, uczynił go ulubionym narzędziem dla producentów w dynamicznie rozwijających się gatunkach, takich jak Hip-Hop i EDM.12 Jednocześnie, bogactwo funkcji i ogromna biblioteka wysokiej jakości wtyczek sprawiają, że jest to wszechstronne środowisko zdolne sprostać wymaganiom profesjonalnej produkcji w niemal każdym gatunku muzycznym.6 Niezależnie od tego, czy interesuje Cię songwriting, aranżacje muzyczne czy muzyka na zlecenie, FL Studio dostarcza narzędzi do realizacji tych zadań.

Niezwykle istotnym elementem jest polityka Lifetime Free Updates, która stanowi fundament filozofii Image-Line i oferuje użytkownikom bezprecedensową wartość w długoterminowej perspektywie, budując lojalność i wyróżniając FL Studio na tle konkurencji. Wspierająca i aktywna społeczność oraz obfitość zasobów edukacyjnych dodatkowo ułatwiają naukę i rozwój w ramach tego ekosystemu.1

Podróż od FruityLoops do FL Studio (flstudio) to historia ciągłej ewolucji i adaptacji.8 Program nieustannie się rozwija, wprowadzając nowe technologie, takie jak integracja z chmurą FL Cloud czy narzędzia oparte na sztucznej inteligencji, co świadczy o jego zdolności do pozostawania na czele innowacji w dziedzinie produkcji muzycznej.8

FL Studio nie tylko ukształtowało brzmienie współczesnej muzyki, ale także umożliwiło niezliczonym twórcom – od początkujących pasjonatów po globalne supergwiazdy – realizację ich muzycznych wizji. Jego trwały wpływ i ciągły rozwój sprawiają, że pozostaje ono kluczowym graczem na scenie produkcji muzycznej i ważnym narzędziem dla przyszłych pokoleń artystów. Dla wszystkich zainteresowanych tworzeniem muzyki, wypróbowanie darmowej wersji FL Studio 2 i zagłębienie się w dostępne zasoby edukacyjne może być pierwszym krokiem do odkrycia jego potężnych możliwości. Warto również zapoznać się z poradami dotyczącymi masteringu, aby nadać swoim produkcjom finalny szlif.

Bibliografia

  1. en.wikipedia.org, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/FL_Studio#:~:text=FL%20Studio%20(known%20as%20FruityLoops,for%20Microsoft%20Windows%20and%20macOS.
  2. FL Studio – Wikipedia, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/FL_Studio
  3. FAQ – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-support/faq/
  4. What’s new? – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-learning/fl-studio-online-manual/html/basics_new.htm
  5. How to Use FL Studio – Everything You Need to Know | Gear4music, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.gear4music.com/blog/how-to-use-fl-studio/
  6. Inspiration Lab – Creating Digital Music with FL Studio – Vancouver Public Library, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.vpl.ca/guide/inspiration-lab-creating-digital-music-fl-studio
  7. Ableton vs FL Studio: Which DAW is Right for You? – Aulart, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.aulart.com/blog/ableton-vs-fl-studio-which-daw-is-right-for-you/
  8. FL Studio: Create Your Best Music, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/
  9. FL Studio [Official] | Overview, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio/
  10. History – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/history/
  11. Is FL Studio considered a „Professional” DAW? : r/musicproduction – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/musicproduction/comments/h09ewe/is_fl_studio_considered_a_professional_daw/
  12. Home – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/lp/home/
  13. FL STUDIO 21.2.3 | What’s New?, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-news/fl-studio-21-2-3-whats-new/
  14. PLUSS – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/artists/pluss/
  15. The Impact of DAWs on Music: How Software is Influencing the Sound of Modern Music, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.levelsmusicproduction.com/blog/the-impact-of-daws-on-music-how-software-is-influencing-the-sound-of-modern-music
  16. zplane Interviews Jean-Marie Cannie, Founder, IMAGE-LINE, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://products.zplane.de/zplane-interviews-jean-marie-cannie-cto-image-line/
  17. Company History – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/company-history/
  18. FL Studio Beatmaking for EDM – Slime Green Beats, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://slimegreenbeats.com/blogs/music/fl-studio-beatmaking-for-edm
  19. News – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-news/
  20. Why do very little industry pros use fl studio? : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/obbw1i/why_do_very_little_industry_pros_use_fl_studio/
  21. Why is FL Studio not considered a professional DAW to a lot of people? – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/WeAreTheMusicMakers/comments/16bu4p6/why_is_fl_studio_not_considered_a_professional/
  22. Ableton Live vs FL Studio: Best DAW for You? – FLStudioMusic, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://flstudiomusic.com/ableton-live-vs-fl-studio-best-daw-for-you/
  23. Is FL Studio a good DAW for beginners? – House of Tracks, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://houseoftracks.com/faq/fl-studio-review-from-a-beginner
  24. Company profile – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/company-profile/
  25. Image Line – Orkila Capital, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://orkilacapital.com/portfolio/image-line/
  26. Welcome to FL Studio 2025 Public Beta 1 [ 13 March 2025 ] – Image-Line Forums, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://forum.image-line.com/viewtopic.php?t=332537
  27. Image-Line – Buy FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio/buy-now/
  28. The Entire History of FL Studio – YouTube, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://m.youtube.com/watch?v=j8q15xHrvpE&pp=ygUPI2Zsc3R1ZGlvYXJ0aXN0
  29. Ableton vs FL Studio: Which DAW Is Right For You? – Rapid Flow, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.rapidflow.shop/blogs/news/ableton-vs-fl-studio
  30. Wirtualne Instrumenty – darmowe oraz płatne wtyczki DAW, VST, AU, RTAS, AAX | Blog, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://fabrykahitow.pl/blog/wirtualne-instrumenty/
  31. FL STUDIO 2024.2 | What’s New?, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-news/fl-studio-2024-2-whats-new/
  32. What’s New Change Log – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-learning/fl-studio-online-manual/html/WhatsNew.htm
  33. Ableton vs. FL Studio: Choosing the Right DAW (2024 Comparison) – Voxalized.com, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.voxalized.com/ableton-vs-fl-studio/
  34. FL Studio vs Ableton: A Comprehensive Comparison – Mogul, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.usemogul.com/post/fl-studio-vs-ableton-a-comprehensive-comparison
  35. Plugins & Instruments – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio/plugins/
  36. Just got fl studio. Need a long detailed tutorial : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/1hg9t3e/just_got_fl_studio_need_a_long_detailed_tutorial/
  37. TIL that Image-Line, the company behind FL, in 1992 made the videogame Porntris, an erotic version of Tetris : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/uo0d9k/til_that_imageline_the_company_behind_fl_in_1992/
  38. Forum | FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://forum.image-line.com/
  39. FL Studio vs Pro Tools: Which One Should Be Crowned in 2025? – Unison Audio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://unison.audio/fl-studio-vs-pro-tools/
  40. Jak zacząć z produkcją muzyki? Najlepsze porady i wskazówki – Fabryka Hitów, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://fabrykahitow.pl/blog/jak-zaczac-przygode-z-produkcja-muzyki/
  41. Is Fl Studio a good DAW for Music-Production? – Career Village, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.careervillage.org/questions/683989/is-fl-studio-a-good-daw-for-music-production
  42. Image-Line Shop – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://support.image-line.com/jshop/shop.php
  43. Do Professionals Use FL Studio? – BlackTideMusic, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://blacktidemusic.com/software-and-plugins/digital-audio-workstations/professionals-use-fl-studio/
  44. FL Studio vs Ableton: Which is Best for House Tracks?, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://houseoftracks.com/faq/is-fl-studio-better-than-ableton
  45. Ten of the Most Popular Genres for Music Production – Audio Academy, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://audioacademy.in/ten-of-the-most-popular-genres-for-music-production/
  46. Is fl studio used in the industry, like actually used by professionals? : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/1j9njkw/is_fl_studio_used_in_the_industry_like_actually/
  47. Tutorials – Image-Line Forums – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://forum.image-line.com/viewtopic.php?t=135871
  48. Where to buy FL-Studio : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/a9yhls/where_to_buy_flstudio/
  49. Mastering w produkcji muzycznej – jak “masterować” dobrze? – Fabryka Hitów, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://fabrykahitow.pl/blog/mastering-w-produkcji-muzycznej/
  50. FL STUDIO | History of the Fruit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-news/fl-studio-fruit/
  51. FL Studio vs Logic Pro X: Choosing the Best DAW for You – Jx Studios, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://jxstudios.ca/blogs/news/fl-studio-vs-logic-pro-x-choosing-the-best-daw-for-you
  52. Fl Studio vs Logic Pro X: Decoding the DAW Battle for Music Producers, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://soundscapemastering.com/fl-studio-vs-logic-pro/
  53. genres – Image-Line Forums – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://forum.image-line.com/viewtopic.php?t=115536
  54. Famous Music Producers Who Use FL Studio DAW 2024 – Slooply Blog, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://slooply.com/blog/famous-music-producers-who-use-fl-studio-daw-2024/
  55. FL Studio Users Forum (Looptalk), otwierano: kwietnia 19, 2025, https://forum.image-line.com/viewforum.php?f=100
  56. Miks mastering – co to? | Studio Muzyczne Fabryka Hitów, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://fabrykahitow.pl/uslugi/mix-miks-mastering-online-co-to/
  57. Splice unveils the genre trends that will shape the sounds of 2025 – Blog, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://splice.com/blog/splice-unveils-genre-trends/
  58. Ableton vs. FL Studio vs. Logic: Which DAW is right for you? – Hyperbits, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://hyperbits.com/ableton-vs-flstudio-vs-logic/
  59. FL Studio vs Logic Pro: Which One is Right for You? – logicxx, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://logicxx.com/blogs/news/fl-studio-vs-logic-pro-which-one-is-right-for-you
  60. Learning – Tutorial – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-learning/
  61. Download FL Studio | Full version and Free Trial [OFFICIAL], otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-download/
  62. Famous Producers who use FL Studio – ProducerSources, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://producersources.com/music-production/famous-producers-who-use-fl-studio/
  63. FL Studio Masters: Famous Producers and Their Signature Sounds – Audio Tech Hub, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://audiotechhub.com/blogs/music-production/fl-studio-masters-famous-producers-and-their-signature-sounds
  64. What’s the biggest song ever produced on FL studio? : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/16zuroi/whats_the_biggest_song_ever_produced_on_fl_studio/
  65. Troubleshooting FAQ – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/fl-studio-learning/fl-studio-online-manual/html/app_trouble.htm
  66. Artists – FL Studio, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.image-line.com/artists/
  67. Music Genres Explained: EDM | Blog – Startle, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.startlemusic.com/blog/music-genres-explained-edm
  68. Favorite producer that uses FL? : r/FL_Studio – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/FL_Studio/comments/1eqd3wk/favorite_producer_that_uses_fl/
  69. FL Studio vs Logic Pro X: The Battle of the DAWs – Thir13een, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.thir13een.com/blogs/music-production-tips-for-beginners/fl-studio-vs-logic-pro-x-the-battle-of-the-digital-audio-workstations
  70. I’m curious but does anyone know any famous songs made on FL Studio? – Reddit, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.reddit.com/r/musicproduction/comments/1514t8z/im_curious_but_does_anyone_know_any_famous_songs/
  71. Image-Line – Wikipedia, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://en.wikipedia.org/wiki/Image-Line
  72. Do professionals use FL Studio? – House of Tracks, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://houseoftracks.com/faq/do-professionals-use-fl-studio
  73. Let’s Talk About FL Studio. – YouTube, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://www.youtube.com/watch?v=OEHzvtA8Wzw
  74. Blog muzyczny – Fabryka Hitów, otwierano: kwietnia 19, 2025, https://fabrykahitow.pl/blog/